De geschiedenis van het Zeeuws Jeugdorkest

Een greep uit het boekje ’25 jaar Zeeuws Jeugdorkest’, dat in juni 1991 werd gepubliceerd.

De periode 1966 – 1974

In januari 1966 stuurt de toenmalige directeur van de Zeeuwse Muziekschool, de heer G.W. Bergman, een brief aan de ouders van een aantal jongens en meisjes uit de samenspelklassen:

Het ligt in de bedoeling om door het wekelijks samentreffen te Middelburg van capabele leerlingen uit de bestaande samenspelklassen, vooralsnog van onze afdelingen benoorden de Westerschelde, een instrumentaal jeugdensemble van provinciale allure te creëren.

Peter Jense, de eerste dirigent, 40 jaar later

Tijdens een driedaags muziekkamp in december 1965 heeft een groep jongelui van diverse Zeeuwse afdelingen van de stichting ‘Jeugd en Muziek’ onder leiding van de directeur van Jeugd en Muziek in Nederland, de heer Ru Sevenhuijsen en met de heer Peter Jense als dirigent geoefend en diverse concerten gegeven.

De genoemde heren Bergman, de eveneens aan de Zeeuwse Muziekschool verbonden heer Jense en de heer Sevenhuijsen moeten worden gezien als de oprichters van het orkest. De nauwe band tussen het Zeeuws Jeugdorkest, de Zeeuwse Muziekschool en Jeugd en Muziek zal jaren blijven bestaan. Dat biedt het orkest de mogelijkheid een deel van een programma te verzorgen, terwijl de rest van de avond wordt ingenomen door bijdragen van bijvoorbeeld een regionale muziekschool. Onder auspiciën van Jeugd en Muziek worden o.a. de Krokusfestivals georganiseerd, een activiteit voor de voorjaarsvakantie waaraan jeugdorkesten uit verschillende delen van het land deelnemen.

Het eerste bestuur bestaat uit afgevaardigden van provincie, bestuur Zeeuwse Muziekschool, bestuur Zeeuwse Culturele Raad en de Zeeuwse afdeling van Jeugd en Muziek. Ook de heer Bergman maakt deel uit van het bestuur. De dirigent heeft een adviserende stem. Naast het bestuur bestaat er al snel behoefte aan een zgn. commissie van bijstand. Daarin neemt een drietal moeders zitting, die reeds in de oprichtingsfase hand- en spandiensten hebben verricht: de dames Roegholt, Malipaard en Claas.

Mevr. Roegholt, de oermoeder van het orkest, met een reunist van het 1e uur

Het precieze ledental bij de oprichting kan niet in het archief worden achterhaald. In 1967 vinden we 45 leden vermeld. Dan is ook het ritme van het jeugdorkest op gang: studieweekends, zo af en toe een concert en natuurlijk de wekelijkse repetities.

Een hoogtepunt voor de orkestleden zijn de reizen geweest. Ze hadden meestal plaats in het kader van een uitwisseling. De Engelse zusterstad van Middelburg, Folkestone, heeft diverse keren bezoek gehad van het orkest. De eerste maal in januari/februari 1968. De eerste reis van het orkest wordt een succes. In de PZC van 8 februari lezen we dat ‘de ontvangst boven alle verwachtingen was’. Een orkestlid merkt op ‘aan deze reis de herinnering aan eten en repeteren over te houden. Beide elementen waren in het geheel van de reis overheersend.’ In Engeland werd samengewerkt met het befaamde koor van de St.-Edmund’s School uit Canterbury. Op de terugreis geeft het orkest een promenadeconcert aan dek, omdat het de concertsfeer moeilijk kan kwijtraken. ‘De zeeziekte trad ten aanzien van het aantal musici echter als een geleidelijke maar geducht reducerende factor op’.

Naar Folkstone in 1969

Wordt aanvankelijk uitgegaan van een orkest voor musici benoorden de Westerschelde, in 1970 komt daarin verandering. De repetities die eerst op woensdagmiddag werden gehouden, worden verplaatst naar de zaterdagmiddag (eens in de veertien dagen). Nu zijn er ook mogelijkheden voor jongelui die verder weg wonen. Er wordt gerepeteerd in het gebouw van de Stedelijke Scholengemeenschap aan de St.-Pieterstraat.

De periode 1974 – 1985

Medio februari 1974 wordt dhr. Han Beekman de nieuwe dirigent van het orkest. Er volgt een periode van gewenning aan de nieuwe dirigent. Repetities worden gehouden op vrijdagavond in de Concert- en gehoorzaal in Middelburg. In 1975 geeft het orkest een serie concerten in St.-Maartensdijk, Oostburg en Zierikzee. In 1976 wordt voor het eerst een concert op Koninginnedag gegeven in Goes samen met het Zeeuws Mannenkoor, dat ook de heer Beekman als dirigent heeft.

Het ZJO in 1983

In 1977 heeft een uitwisseling plaats met het Dacorum Youth Orchestra uit Hemel Hemstead bij London. De Engelsen komen naar Zeeland in April. Het is het begin van een traditie die enige jaren voort duurt. In hetzelfde jaar heeft een uitwisseling plaats met Probstei Jugendkantorei Wolfenbuttel in de Duitse Bondsrepubliek. Ze oogsten veel lof tijdens concerten in Helmstedt en Wolfenbuttel. Het tegenbezoek heeft in mei 1977 plaats met o.a. een concert in Groede.

In 1977 besluit de heer Beekman zijn werk als dirigent van het orkest neer te leggen. Interim-dirigent wordt de heer Sevenhuijsen De heer Tavenier wordt voorzitter van het bestuur. De repetities worden gehouden op woensdag avond. 1980 wordt een druk jaar voor het orkest. Er wordt een Krokusfestival gehouden met orkesten uit Rotterdam en Deventer in Vlissingen. Tijdens het 25-jarig jubileum van de Zeeuwse Muziekschool werkt het orkest aan maar liefst zeven concerten mee in twee maanden. Ter gelegenheid van dit jubileum speelt het orkest mee tijdens een grammofoonplaatopname. Per 1 januari 1981 is de jonge dirigent Jules van Hessen benoemd als dirigent van het orkest voor een proefperiode tot de zomervakantie. Na de zomervaklantie komt de heer van Hessen niet terug, zijn plaats wordt ingenomen door dirigent Han Beekman.

Han Beekman

Han Beekman stopt medio 1985 als dirigent. Als blijk van grote waardering ontvangt hij op 5 juli 1985, een zilveren stemvork van de heer Van Overhagen.

De periode 1985 – 1991

In 1985 volgt de heer M.J.J.M. Meys, directeur van de Zeeuwse Muziekschool de heer Han Beekman op als dirigent.

Er wordt een orkestraad ingesteld met als taak het het adviseren van bestuur en dirigent. Voor de eerste keer verschijnt ook een orkestkrantje, ‘Het Orkestnootje’. Dit blad wordt regelmatig uitgegeven en is gevuld met informatie over repetitites, concerten, anekdotes, verslagen, enz. Het voortbestaan van het krantje wordt echter constant bedreigd door gebrek aan copij. Ook repetitie ruimten gaven nogal wat problemen. Dan weer hier en dan weer daar oefenen, zelden tot ieders genoegen.

Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van het orkest wordt op 8 juni 1986 een reis gemaakt naar Nuth in Limburg. De heer Meys bespeelt in de St.-Bavokerk in Nuth het orgel. Het orkest geeft hier ook een concert. Ze hebben hier veel succes wat ook te lezen was in het blad “Nuth en Omstreken”. In het najaar van 1986 wordt een opname gemaakt van het orkest voor het NCRV-programma “Klankbeeld”. Het geluid wordt opgenomen in de Concert- en Gehoorzaal en de beelden op een zonovergoten Abdijplein. Per 1 januari 1987 vertrekt de heer De Groot als secretaris van het ZJO. Ook 1987 is een druk jaar voor het Orkest. Een tweetal concerten met als soliste oud-lid Gisella Bergman in het concert voor altviool en orkest van Stamitz. Ze speelde later in het Koninklijk Concertgebouworkest! Er worden nog twee concerten gegeven met als solist oud-lid Maurice Heugen in een concert voor fluit en orkest van Blavet.

Verder: Het South Glamorgan Schools Orchestra uit Cardiff (Wales), komt op bezoek. Het brengt honderd jonge musici mee. De helft gaat logeren bij gastgezinnen en de rest verblijft in een centrum in Oudelande. Het is een succesvol bezoek. Ze geven een zeer luid concert in de Concert en Gehoorzaal!. Het Engelse orkest heeft een koper blazers sectie waar het ZJO jaloers op is! In juni brengt het orkest een bezoek aan de Stopera te Amsterdam en geniet van “Madame Butterfly”.

Matthieu Meys

In het najaar van 1987 ontvangt het orkest bezoek van het Jugend Symphonie Orchester uit Wetzar. Na afloop van hun studiedag woont het ZJO hun concert bij. Na afloop is er een ontmoeting tussen de twee orkesten. Eind november gaat het orkest naar Kortrijk. Daar verbroederen het ZJO en het Jeugd Orkest van Vlaanderen. De dirigent van het Vlaamse orkest Ernest Maes dirigeert de twee orkesten. Ze spelen Romanza speciaal voor deze gelegenheid geschreven door Willy Carron met als oud-lid soliste Jacomien Punt. In 1988 is er een reis naar Engeland. De zustersteden Folkstone en Middelburg maken het ons mogelijk, in het kader van de “William and Mary-herdenking” een bezoek aan Folkstone te brengen. Het orkest verblijft in het Burstin hotel aan de haven. In de Leas Cliff Hall waar ons orkest twintig jaar eerder concerteerde o.l.v. Peter Jense wordt een concert gegeven in aanwezigheid van de burgemeesters van de zustersteden. Solist is de tienjarige Frederick Kempf die het jaar ervoor Young Soloist of the Year was geworden. Via London reist het orkest door naar Cardiff (Wales) waar een tegenbezoek wordt gebracht bij het Glamorgan Schools Orchestra. Dit was een zeer groot succes.

De eerder genoemde jeugdige pianist Frederick Kempf breng in juni 1988 een tegenbezoek aan Middelburg. Hij speelt samen met het orkest een piano concert van Mozart. Ook dit concert vindt plaats in het kader van de William en Mary herdenking. Tijdens de generale repetitie, krijgt het orkest bezoek van een gezelschap Japanse gasten. De buigingen en de kimonos wekken de hoop van sommige orkestleden, dat de volgende toernee wellicht naar het land van de rijzende zon zal gaan. Het jaar 1989 is in vergelijking met vooraf gaande jaren een rustig jaar. In januari van dat jaar wordt een studieweekend gehouden in kasteel Westhove in Oostkapelle. Voor de partij repetities komen de dames Clara Brouwer en Gisella Bergman en de heer Hans Hest ons helpen. De laatst genoemde was in 1988 naar Engeland. Hij richt tussen de bedrijven door met drie klarinettisten het Zeeuws Klarinetkwartet op. Ze spelen diverse malen tijdens onze concerten. Componisten van het Iberisch Schiereiland vormen de hoofdmoot van het programma 1989: Ariaga en Bomtempo; Oud-lid Sonja Bollen soleert in het harpconcert van Handel. 1990 biedt het gebruikelijke patroon concerten: tweemaal met een regionale muziekschool met voor ons een half programma, in Hulst en Oostburg. Verder drie concerten, in Koudekerke, in Goes en in Middelburg. Het concert in Middelburg heeft een speciaal karakter, het is een concert ter herdenking van het bombardement op de stad in mei 1940.

Het is 1991. Het Zeeuws Jeugdorkest maakt zich op om het 25-jarig jubileum te vieren. De activiteiten beginnen met een uitwisseling met de Folkstone School for Girls. In de voorjaarsvakantie brengt ons orkest een bezoek aan de zusterstad van Middelburg, de derde keer in het bestaan van het orkest. Ook worden bezoeken aan London en Canterbury gebracht. De week erna komen de Engelse meisjes voor een tegenbezoek. De concerten – in Folkstone en Middelburg – bieden een programma waarbij beide orkesten optreden, de gasten steeds met het leeuwenaandeel. Aan het eind van beide concerten wordt als toegift de Rakoczy-mars gezamenlijk gespeeld.

Naast concerten in Koudekerke en Zierikzee wordt op 27 april een concert gegeven onder auspicien van het cultureel akkoord “Zeeland-West-Vlaanderen” in het Casino Kursaal in Oostende in het kader van de Mozartcyclus-91. In grote letters stond de naam van het orkest op het Casino aangegeven en binnen prijkte het onderaan een lange rij top-orkesten en musici! Een aardig verjaardagspresentje voor het ZJO. Temeer daar er ook nog bijna 900 aanwezigen waren. Manon Meys, oud-lid van ons orkest soleert o.a. in een vioolromance van Van Beethoven.

Dan komt de reunie! Het bestuur is lang bezig geweest met de organisatie. Oud leden zijn uitgezwermd over de wereld: Engeland, Noorwegen, Australie. Velen zijn onvindbaar, velen zijn wel bereikbaar, soms vlakbij gebleven.

Wellicht gaat op 8 juni de wens in vervulling, dat er op het podium van de Middelburgse Concert- en Gehoorzaal een orkest aantreedt van honderd musici, leden en oud-leden, om met elkaar het zilveren feest te vieren van het Zeeuws Jeugdorkest, dat aan zoveel jongelui de mogelijkheid heeft geboden om met Veel Plezier samen te spelen en te genieten van de muziek!

Musiceren in Folkstone in 1969

Dirigenten

Meer weten?